Η Διπλωματική Εργασία στο Τμήμα Ηλεκτρονικών Μηχανικών
Σύμφωνα τα ισχύοντα για το Τμήμα Ηλεκτρονικών Μηχανικών, η εκπόνηση διπλωματικής εργασίας από φοιτητές που ακολουθούν το 5ετές Πρόγραμμα Προπτυχιακών Σπουδών (ΠΠΣ) είναι υποχρεωτική και πιστώνεται με 30 πιστωτικές μονάδες ECTS. Η εκπόνηση της διπλωματικής εργασίας αποσκοπεί:

• στο να εμβαθύνουν οι φοιτητές σε θέματα του ενδιαφέροντος τους, αποκτώντας γνώσεις και δεξιότητες που θα τους βοηθήσουν στην μελλοντική εξέλιξη και σταδιοδρομία τους,
• στο να εξοικειωθούν οι φοιτητές με την επιστημονική σκέψη και μεθοδολογία, την επισκόπηση της υφιστάμενης γνώσης, και την ερευνητική προσπάθεια,
• στο να δώσει στους φοιτητές την ευκαιρία να διευρύνουν τον τρόπο σκέψης τους και να αναζητήσουν την καινοτομία,
• στο να δώσει στους φοιτητές την ευκαιρία να έρθουν σε επαφή με ερευνητικά θέματα αιχμής, ανάλογα πάντα και με τα ενδιαφέροντα τους, κάτι που ενθαρρύνεται ιδιαίτερα στο Τμήμα Ηλεκτρονικών Μηχανικών.

Ολοκληρώνοντας την εκπόνηση της διπλωματικής εργασίας, οι φοιτητές θα έχουν αναπτύξει και βελτιώσει τις δεξιότητές τους:

• στη συγκροτημένη αναζήτηση επιστημονικών πηγών, και στη βιβλιογραφική ανασκόπηση,
• στην ξεκάθαρη διατύπωση ενός επιστημονικού προβλήματος, και στην οργάνωση και σχεδίαση της μεθοδολογίας αντιμετώπισης του,
• στην συλλογή δεδομένων, στην επεξεργασία τους, στην παρουσίαση τους, και στην εξαγωγή συμπερασμάτων ερμηνείας φαινομένων,
• στην επίλυση προβλημάτων σχετικών με το γνωστικό αντικείμενο του Ηλεκτρονικού Μηχανικού,
• στη συγγραφή επιστημονικών κειμένων και στην παρουσίαση τους σε ευρύ κοινό.

Διαδικασίες ανάθεσης και εκπόνησης διπλωματικής εργασίας
Η εκπόνηση διπλωματικής εργασίας προϋποθέτει ότι ο φοιτητής έχει παρακολουθήσει επιτυχώς 36 από τα 48 μαθήματα των πρώτων 8 εξαμήνων. Στο 10ο εξάμηνο, τυπικά, ο φοιτητής επιλέγει και εκπονεί τη διπλωματική εργασία του, με προβλεπόμενη τυπική διάρκεια εκπόνησης τους έξι μήνες.
Στο Τμήμα Ηλεκτρονικών Μηχανικών, και για διευκόλυνση των φοιτητών, δίνεται η δυνατότητα και συστήνεται η επιλογή θέματος διπλωματικής εργασίας ήδη από το 9ο εξάμηνο σπουδών. Όλες οι διπλωματικές εργασίες στο Τμήμα Ηλεκτρονικών Μηχανικών είναι σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό ερευνητικές, και εκπονούνται υπό την εποπτεία και την ερευνητική καθοδήγηση κάποιου διδάσκοντα του Τμήματος.
Μετά από κάθε εξεταστική περίοδο οι διδάσκοντες (Μέλη ΔΕΠ-ΕΔΙΠ-ΕΤΕΠ, Εντεταλμένοι Διδάσκοντες, και Ακαδημαϊκοί Υπότροφοι) εισηγούνται θέματα διπλωματικών εργασιών. Η Συνέλευση του Τμήματος φροντίζει να ανακοινώνεται επαρκής αριθμός θεμάτων, ώστε οι φοιτητές να έχουν τη δυνατότητα επιλογής. Οι ενδιαφερόμενοι φοιτητές, μετά από συνεννόηση με τον εισηγητή του θέματος, ζητούν την ανάληψη διπλωματικής εργασίας συγκεκριμένου θέματος, με αίτηση τους προς τη Γραμματεία, την οποία προσυπογράφει ο εισηγητής του θέματος. Εφόσον υπάρχει κοινή απόφαση μεταξύ των Τμημάτων, επίβλεψη διπλωματικής εργασίας μπορεί να ανατεθεί σε Μέλη ΔΕΠ ή εντεταλμένους διδάσκοντες άλλου Τμήματος της ίδιας ή άλλης Σχολής, ή σε Μέλη ΔΕΠ Τμημάτων άλλων Πανεπιστημίων.
Τυπικά, το θέμα της διπλωματικής εργασίας ανατίθεται σε ένα μόνο φοιτητή. Σε περίπτωση που δύο ή παραπάνω φοιτητές εκδηλώσουν το ενδιαφέρον τους για το ίδιο θέμα διπλωματικής εργασίας, είναι στη δικαιοδοσία του επιβλέποντος διδάσκοντα που εισηγήθηκε το θέμα να επιλέξει τον φοιτητή στον οποίο θα ανατεθεί. Ωστόσο, σε ειδικές περιπτώσεις όπου υπάρχει σαφής διάκριση των επιμέρους εργασιών και ύστερα από εισήγηση του επιβλέποντος, η ίδια διπλωματική εργασία μπορεί να ανατεθεί σε δύο ή περισσότερους φοιτητές.
Στη συνέχεια δίνονται υποδείγματα των εγγράφων που πρέπει να συμπληρωθούν για την έναρξη εκπόνησης της διπλωματικής εργασίας. Με την κατάθεση τους, η απόφαση / τελική έγκριση δίνεται από τη Συνέλευση του Τμήματος. Ως επίσημη ημερομηνία έναρξης της διπλωματικής εργασίας ορίζεται η ημερομηνία που η Συνέλευση του Τμήματος ενέκρινε την πρόταση ανάθεσης-εκπόνησης διπλωματικής εργασίας που υποβλήθηκε. Φοιτητής που ανέλαβε την εκπόνηση διπλωματικής εργασίας υπό την επίβλεψη συγκεκριμένου διδάσκοντα, δύναται με αιτιολογημένη αίτησή του να αιτηθεί (μία φορά) την αλλαγή θέματος. Επίσης, πάλι έπειτα από σαφή αιτιολόγηση και έγγραφο αίτημα, το θέμα/τίτλος της διπλωματικής εργασίας μπορεί να τροποποιηθεί στο βαθμό που δεν αλλοιώνεται ουσιωδώς η αρχική περιγραφή. Σε περίπτωση ανάγκης ουσιαστικών αλλαγών που προκύπτουν στην πορεία εκπόνησης της διπλωματικής εργασίας θα πρέπει να υποβάλλεται έγκαιρα έγγραφο αίτημα από τον επιβλέποντα σε συνεννόηση με τον φοιτητή.
Για διευκόλυνση της συγγραφής της διπλωματικής εργασίας, το Τμήμα ορίζει υπόδειγμα σε μορφή ηλεκτρονικού αρχείου επεξεργασίας κειμένου, το οποίο αναρτάται στον ιστοχώρο του Τμήματος, αφού εγκριθεί από τη Συνέλευση. Επιπλέον στον ιστοχώρο του Τμήματος αναρτώνται και ρητές οδηγίες για τη σύνταξη της διπλωματικής εργασίας, καθώς και οδηγός για τη σύνταξη βιβλιογραφικών αναφορών.

Επίβλεψη – Υποχρεώσεις επιβλεπόντων και φοιτητών
Όλα τα μέλη του διδακτικού προσωπικού που αυτοδύναμα διδάσκουν μαθήματα στο 5ετές ΠΠΣ του Τμήματος, έχουν τη δυνατότητα να αναλάβουν την επίβλεψη/εποπτεία διπλωματικής εργασίας πάνω σε θέματα συναφή με το γνωστικό αντικείμενο και τα ερευνητικά ενδιαφέροντα τους. Ο επιβλέπων αναλαμβάνει να κατευθύνει τον φοιτητή καθ’ όλη τη διάρκεια εκπόνησης της διπλωματικής εργασίας στη βάση σαφούς χρονοδιαγράμματος και να τον βοηθά σε όλα τα στάδια εκπόνησης της διπλωματικής εργασίας: (i) στον αρχικό σχεδιασμό και την προσέγγιση του θέματος, (ii) στη βιβλιογραφική ανασκόπηση, (iii) στην επίλυση του συγκεκριμένου προβλήματος, (iv) στην επεξεργασία των δεδομένων, (v) στην εξαγωγή των σχετικών συμπερασμάτων, και (vi) στην συγγραφή και παρουσίαση της διπλωματικής εργασίας.
Οι φοιτητές οφείλουν να συνεργάζονται με τους επιβλέποντες τους σε τακτά χρονικά διαστήματα, να τους κρατούν ενήμερους για τυχόν προβλήματα και δυσκολίες που προκύπτουν, να είναι συνεπείς στα χρονοδιαγράμματα που έχουν τεθεί, και να μην ασκούν πιέσεις αδικαιολόγητα.
Εν γένει, ο ρόλος του επιβλέποντα είναι συμβουλευτικός, και οι ίδιοι οι φοιτητές θα πρέπει να αναπτύξουν τις απαραίτητες πρωτοβουλίες, καθώς ανεξάρτητα από το βαθμό συμβολής του επιβλέποντα, την ευθύνη για την ποιότητα της εκπονούμενης διπλωματικής εργασίας έχει πρωτίστως ο φοιτητής που την εκπονεί, και δευτερευόντως ο επιβλέπων που την προτείνει και εποπτεύει.

Διαδικασίες ολοκλήρωσης – Αξιολόγηση
Μετά την ολοκλήρωση της διπλωματικής εργασίας, και με τη σύμφωνη γνώμη του επιβλέποντα, ο φοιτητής υποβάλλει την διπλωματικής εργασίας του στη Γραμματεία σε ηλεκτρονική μορφή. Η Συνέλευση ορίζει Τριμελή Εξεταστική Επιτροπή από Μέλη του μόνιμου και έκτακτου διδακτικού προσωπικού του Τμήματος για την αξιολόγησή της. Η διαδικασία της αξιολόγησης περιλαμβάνει την παρουσίαση της διπλωματικής εργασίας από τον φοιτητή σε ευρύ κοινό. Οι παρουσιάσεις των διπλωματικών εργασιών δύνανται να οργανώνονται ομαδικά σε καθορισμένες ημερομηνίες τουλάχιστον 4 φορές ετησίως, και μπορούν να τις παρακολουθούν όλα τα μέλη της ακαδημαϊκής κοινότητας του Τμήματος (διδάσκοντες και φοιτητές), καθώς και επισκέπτες.
Ανάλογα με το θέμα και τις ιδιαιτερότητες κάθε διπλωματικής εργασίας, τα κυριότερα κριτήρια αξιολόγησης της ενδεικτικά είναι:

• η ενημέρωση στην υπάρχουσα γνώση με κατάλληλη βιβλιογραφική διερεύνηση,
• η σωστή παρουσίαση των βιβλιογραφικών πηγών,
• η κατάστρωση και η επίλυση ή προσομοίωση του προβλήματος,
• η απόκτηση δεδομένων ως αποτέλεσμα θεωρητικού υπολογισμού, ή πειραματικής διαδικασίας, ή εξόρυξης/συλλογής τους,
• η υπολογιστική επεξεργασία των συγκεντρωθέντων δεδομένων,
• οι δοκιμές, οι εφαρμογές και η αξιολόγηση αποτελεσμάτων,
• η δομή και η γραπτή παρουσίαση της (συνοχή του κειμένου, σωστή χρήση ορολογίας και γλώσσας, ακριβής διατύπωση εννοιών, συμμόρφωση με τα πρότυπα συγγραφής),
• η επιστημονικά ορθή τεκμηρίωση των συμπερασμάτων,
• ο ζήλος και οι πρωτοβουλίες που ανέλαβε ο φοιτητής κατά την εκπόνηση, και
• η προφορική παρουσίαση της διπλωματικής εργασίας.

Οι συντελεστές βαρύτητας των παραπάνω ενδεικτικών κριτηρίων ποικίλλουν ανάλογα με τη φύση του θέματος και τις εκτιμήσεις της Εξεταστικής Επιτροπής, τα μέλη της οποίας κρίνουν και βαθμολογούν ανεξάρτητα κατά την κρίση τους. Ο βαθμός της διπλωματικής εργασίας προκύπτει από το μέσο όρο της βαθμολογίας των μελών της Επιτροπής. Ο κατώτερος βαθμός επιτυχίας είναι το 5 (πέντε). Τα μέλη της Επιτροπής συμπληρώνουν και καταθέτουν στη Γραμματεία σχετικό πρακτικό αξιολόγησης, στο οποίο αναγράφεται το ονοματεπώνυμο του φοιτητή, ο τίτλος της διπλωματικής εργασίας και ο τελικός βαθμός. Αν μια ΔΕ κριθεί ελλιπής, αναπέμπεται για συμπληρωματική επεξεργασία και επανέρχεται για εξέταση.
Όλες οι ολοκληρωμένες ΔΕ κατατίθενται υποχρεωτικά στο ιδρυματικό αποθετήριο του Πανεπιστημίου σύμφωνα με την πολιτική ιδρυματικού αποθετηρίου, η οποία εγκρίνεται από τη Σύγκλητο. Η κατάθεση των εργασιών από τους φοιτητές είναι υποχρεωτική και ελέγχεται από τη Γραμματεία του Τμήματος.
Υποδείγματα των αναφερθέντων εγγράφων δίνονται παρακάτω:

Δεοντολογία – Κατοχύρωση δικαιωμάτων – Λογοκλοπή
Τα πνευματικά δικαιώματα της διπλωματικής εργασίας, ανήκουν σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις σε όσους συνέβαλαν στην εκπόνησή της (Ίδρυμα, Τμήμα, επιβλέπων, φοιτητής). Στην περίπτωση που τα επιστημονικά αποτελέσματα της εργασίας κατοχυρώνονται με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας, εφαρμόζεται η κείμενη νομοθεσία ως προς τους κατόχους των δικαιωμάτων που απορρέουν από αυτό. Τα αναφερόμενα στο κείμενο της διπλωματικής εργασίας δε σημαίνει απαραίτητα ότι ταυτίζονται ή είναι αποδεκτά από το Τμήμα. Σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να γίνεται αναφορά στους/στις συγγραφείς της εργασίας, στον τίτλο της εργασίας και στο Τμήμα. Όλα τα εμπλεκόμενα μέρη στην εκπόνηση μιας διπλωματικής εργασίας δεσμεύονται να τηρούν τους Κανόνες Ακαδημαϊκής Δεοντολογίας, όπως θεσπίστηκαν από την Επιτροπή Δεοντολογίας του Ιδρύματος.
Η λογοκλοπή, υπό την έννοια της οικειοποίησης πνευματικής ιδιοκτησίας άλλων, συχνά υπό τη μορφή παρουσίασης από τον συγγραφέα, εκούσια ή ακούσια, έργου άλλου ατόμου, είναι κατακριτέα από το Τμήμα ΗΜ, και αποτελεί όχι μόνο ηθικό παράπτωμα, αλλά και παραβιάζει το νόμο για τα πνευματικά δικαιώματα και μπορεί να επιφέρει νομικές κυρώσεις. Θα πρέπει πάντα να γίνεται σαφής αναφορά στις πηγές, είτε αυτό είναι κείμενο ή αδημοσίευτες ιδέες και απόψεις.
Άλλες ενέργειες που παραβιάζουν τους κώδικες της ακαδημαϊκής δεοντολογίας και ακεραιότητας, και επίσης είναι κατακριτέες, περιλαμβάνουν την ανάθεση σε άλλον της εκπόνησης μέρους ή του συνόλου μιας εργασίας, η καθολική αντιγραφή εργασιών τρίτων, η συνεργασία φοιτητών για την υλοποίηση μιας εργασίας εν αγνοία του επιβλέποντος. Σε συνάρτηση και με τα προηγούμενα σημεία, κάθε φοιτητής θα πρέπει στο κείμενο της διπλωματικής εργασίας να κάνει ξεκάθαρο ότι αποτελεί προϊόν δικής του εργασίας και τι προϊόν εργασίας άλλου ατόμου, κάνοντας αναφορά συστηματικά στις παραπομπές και τοποθετώντας τις εκεί που πρέπει.